Verplichte basisveiligheidsopleiding uitgebreid naar iedereen die werkt op een tijdelijke of mobiele bouwplaats

Uitbreiding van de verplichte basisveiligheidsopleiding in de bouw: wat moet u weten?

Recent werden er in het Belgisch Staatsblad twee wetgevingen gepubliceerd die de verplichting tot het volgen van een basisveiligheidsopleiding in de bouw uitbreiden.

Voor werknemers uit het paritair comité van het bouwbedrijf (PC 124) bestond deze opleidingsplicht al op grond van een sectorale CAO van 12 mei 2022. Deze CAO werd algemeen verbindend verklaard door een KB van 17 februari 2023 (B.S. 24 april 2023).

Daarnaast werd het KB betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen gewijzigd door een KB van 7 april 2023 (B.S. 14 april 2023). Door deze wetswijziging is de basisveiligheidsopleiding voortaan verplicht voor alle personen die werkzaamheden uitvoeren op een tijdelijke of mobiele bouwplaats.

Hieronder vindt u een beknopt overzicht van de belangrijkste regels.

Wat is een basisveiligheidsopleiding?

Een basisveiligheidsopleiding is een opleiding van minstens 8 uur met als doel de deelnemers bewust te maken van de risico’s waarmee zij op een bouwplaats geconfronteerd kunnen worden. Hierbij wordt gefocust op de risico’s die voortvloeien uit de verschillende activiteiten die op bouwplaatsen worden verricht.

Door de basisveiligheidsopleiding verplicht te maken, wil men de veiligheid op bouwplaatsen verhogen en het aantal arbeidsongevallen doen dalen.

Wie moet een basisveiligheidsopleiding volgen?

Op grond van de CAO van 12 mei 2022, die ondertussen algemeen verbindend werd verklaard, moeten alle werkgevers die ressorteren onder Paritair Comité 124 ervoor zorgen dat al hun arbeiders een basisveiligheidsopleiding hebben gevolgd.

Daarnaast heeft het KB van 7 april 2023 de basisveiligheidsopleiding verplicht gemaakt voor alle werkkrachten (inclusief gedetacheerden), zelfstandigen én werkgevers die op een tijdelijke of mobiele bouwplaats activiteiten in onroerende staat verrichten. Voor werknemers maakt het dus niet meer uit onder welk paritair comité men ressorteert.

Vrijstellingen

Zowel de CAO van 12 mei 2022 als het KB van 7 april 2023 voorziet een aantal gevallen waarin men is vrijgesteld van de verplichte basisveiligheidsopleiding. Vermits de vrijstellingen uit het KB van 7 april 2023 strikter zijn, moeten deze sowieso worden toegepast op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen.

In de volgende gevallen geldt een vrijstelling voor volgen van een basisveiligheidsopleiding:

• Indien men over een attest beschikt waaruit blijkt dat men een andere, gelijkwaardige opleiding heeft gevolgd (bv. VCA-attest); of

• Indien men in de afgelopen 10 jaar minstens 5 jaar ervaring heeft verworven door te werken op een tijdelijke of mobiele bouwplaats.

Deadline

Het KB van 7 april 2023 is in werking getreden op 15 april 2023. Voor personen die al werkzaam waren op een tijdelijke of mobiele bouwplaats, is er een overgangsregeling voorzien: zij moeten ten laatste op 15 april 2024 de basisveiligheidsopleiding hebben gevolgd.

Voor personen die voor het eerst beginnen werken op een tijdelijke of mobiele bouwplaats is de opleidingsplicht onmiddellijk van toepassing. Zij moeten de basisveiligheidsopleiding in principe volgen vooraleer zij op de werf starten, en in ieder geval binnen de eerste maand van hun tewerkstelling.

Zorg er als werkgever dus steeds voor dat uw nieuwe werknemers tijdig een basisveiligheidsopleiding hebben gevolgd (tenzij zij in aanmerking zouden komen voor een vrijstelling).

Bijkomende verplichtingen voor (onder)aannemers

Aangezien de verplichte basisveiligheidsopleiding een maatregel in uitvoering van de Welzijnswet is, brengt dit nog een aantal bijkomende verplichtingen met zich mee voor (onder)aannemers op een tijdelijke of mobiele bouwplaats. Meer bepaald moet elke (onder)aannemer erop toezien dat al zijn (onder)aannemers en diens personeel een basisveiligheidsopleiding hebben gevolgd indien dit wettelijk vereist is.

Bovendien heeft de bouwdirectie belast met de uitvoering (doorgaans de hoofdaannemer) de plicht om (onder)aannemers te weren die de regelgeving m.b.t. de basisveiligheidsopleiding niet naleven.

Indien u beroep doet op (onder)aannemers, is het dan ook aangeraden om in uw (onder)aannemingsovereenkomst een clausule op te nemen waarin uw (onder)aannemer bevestigt de regelgeving omtrent de basisveiligheidsopleiding na te leven en u te vrijwaren voor enige aansprakelijkheid bij schending hiervan.

Voor verdere vragen over dit onderwerp of voor een op maat gemaakte clausule, kan u steeds terecht bij ons team sociaal recht.