Nieuwe regels inzake Consumentenkrediet

Op 1 december 2010 treden nieuwe regels inzake consumentenkrediet in werking. De nieuwe regels vormen een omzetting van de Europese Richtlijn 2008/48/EG inzake kredietovereenkomsten voor consumenten en betekenen een gevoelige verstrenging van de huidige Wet op het consumentenkrediet (afgekort als "WCK"). Bij Wet van 13 juni 2010 werden de Europese wensen vertaald in een verruiming van het toepassingsgebied van de WCK, strengere informatie- en reclameverplichtingen en een langere bedenktermijn voor de consument bij het afsluiten van een kredietovereenkomst. Kortom, betere informatie en bescherming van de consument. Vooreerst heeft de wetgever de limiet van het kredietbedrag waarop de wet van toepassing is, verhoogd. Waar de oude WCK bepaalt dat kredietovereenkomsten vastgesteld bij authentieke akte, die betrekking hebben op bedragen van meer dan 20.000 EUR niet onder het toepassingsgebied vallen, legt de nieuwe WCK de grens vast op 75.000 EUR. Vanaf 1 december 2010 zullen hierdoor quasi alle consumentenkredieten onder de nieuwe WCK vallen. De nieuwe WCK viseert verder ook al te rooskleurige reclameboodschappen. Niet alleen zal voortaan elke reclame voor een consumentenkrediet de boodschap "Let op, geld lenen kost ook geld" moeten dragen, de kredietgever zal ook moeten vermelden hoeveel de lening werkelijk kost. De informatieverplichting gaat nog verder: de kredietgever die een rentevoet of cijfers over de kosten van het krediet wil meedelen kan niet langer volstaan met een vermelding van het jaarlijks kostenpercentage. De wetgever vereist vanaf 1 december de weergave van de debetrentevoet met informatie over eventuele kosten die in de totale kosten van het consumentenkrediet zijn opgenomen, het kredietbedrag, de duur van de kredietovereenkomst, het totale door de consument te betalen bedrag en het bedrag van de afbetalingstermijnen én, bij een krediet in de vorm van uitstel van betaling voor een bepaald goed of een bepaalde dienst, de contante prijs en het bedrag van eventuele voorschotten. Onder de oude WCK gold reeds een algemeen verbod op reclame die de snelheid of het gemak benadrukte waarmee een krediet verkregen kon worden. De nieuwe WCK verfijnt dit nog door specifiek reclame te verbieden waarin beweerd wordt dat een kredietovereenkomst kan worden gesloten zonder dat de kredietgever over informatie hoeft te beschikken die toelaat de financiële toestand van de consument na te gaan. Verder is het de kredietgever vanaf 1 december 2010 ook verboden om in zijn publiciteit op welke wijze dan ook aan te geven dat het kredietbedrag in baar geld of contant ter beschikking wordt gesteld. Niet alleen de "censuur" op reclameboodschappen onderging enige fine-tuning ook de manier waarop de kredietgever de consument dient te informeren in verband met een kredietovereenkomst werd verfijnd. Waar de kredietgever de consument voorheen "op een juiste en volledige manier alle noodzakelijke informatie diende te verschaffen", somt de wet van 13 juni 2010 nu in detail op welke informatie moet worden gegeven vooraleer de kredietovereenkomst wordt gesloten. Dit moet voortaan ook op een gestandaardiseerde informatiefiche ter beschikking gesteld worden aan de consument. Hoewel de doelstelling van de wetgever bijzonder nobel is, kan men zich afvragen of dergelijke waslijst aan verplichte informatie geen averechts effect zal hebben. Bovendien verhinderen de bepalingen van de nieuwe WCK niet uitdrukkelijk de gangbare praktijk waarbij de kredietgever deze informatie op een website ter beschikking stelt en de handtekening van de consument vooraf laat gaan door een bevestiging van het ontvangen van de informatie (onder de vorm van een verwijzing naar de betreffende website). Hoewel de rechtsgeldigheid van een loutere verwijzing in een papieren document naar een website te betwisten valt, zal een e-mail met daarin een link naar diezelfde website de test mogelijk nog steeds doorstaan. Deze vaak voorkomende praktijken bieden de consument veelal niet de door de wetgever beoogde bescherming. In tegenstelling tot deze ietwat gemiste kans, greep de wetgever het moment wel aan om een langere bedenktijd in te voeren voor de consument bij het afsluiten van een kredietovereenkomst (de zogenaamde "cooling-off" periode). Waar de oude WCK voorzag in 7 kalenderdagen beschikt de consument vanaf 1 december 2010 over 14 kalenderdagen. Verder introduceert de nieuwe WCK ook een aantal nieuwe bedingen die als "onrechtmatige bedingen" worden beschouwd in kredietovereenkomsten. Zo is het beding dat bepaalt dat de kredietgever naar goeddunken het ogenblik kiest waarop hij de terugbetaling van het kredietbedrag eist, verboden onder de nieuwe wetgeving. De nieuwe WCK legt dan wel heel wat bijkomende verplichtingen op aan de kredietgever, zij verlost haar ook van een aantal bijzonder rigide en formalistische verplichtingen. De oude WCK voorzag immers in voorgeschreven lettertypes en al dan niet vetgedrukte tekens bij bepaalde vermeldingen, in afwezigheid waarvan de consument kon worden vrijgesteld van de verplichting om rente en kosten te betalen. Vanaf 1 december 2010 kiest de kredietgever zijn opmaak en lettertype zelf. Afgaande op de hoeveelheid verplichte informatie zal dit vermoedelijk eerder klein uitvallen.