Beroepsbekwaamheid aannemers: van federale openbare orde naar reliek in Vlaanderen

Het Hof van Cassatie bevestigde in haar arrest van 27 september 2018 dat aannemers slechts werken kunnen uitvoeren indien en voor zover zij kunnen aantonen dat zij over de vereiste beroepsbekwaamheid beschikten bij het aangaan van het contract.

De bepalingen van het KB van 29 januari 2007 vereisen beroepsbekwaamheden voor de uitoefening van zelfstandige activiteiten in de beroepen van het bouwvak en van de elektrotechniek, alsook van de algemene aanneming. Deze regels inzake beroepsbekwaamheid zijn van openbare orde. De aannemingsovereenkomst is daarom absoluut nietig wanneer ze betrekking heeft op de uitvoering van werken die onder deze beroepsactiviteiten vallen, maar gesloten wordt met een aannemer die niet aantoont dat hij, op de datum waarop de overeenkomst werd gesloten, beschikte over de voor de uitoefening van die activiteiten vereiste beroepsbekwaamheden.

In lijn met recente rechtspraak hanteert het Hof van Cassatie een strenge toepassing van de absolute nietigheidsactie wanneer een aannemer zich met een aannemingsovereenkomst heeft verbonden tot het uitoefenen van een gereglementeerde activiteit waarvoor hij niet de vereiste beroepsbekwaamheid heeft. Het geoorloofd karakter van de overeenkomst zal worden beoordeeld op het ogenblik waarop ze werd gesloten. Het feit dat de aannemer de beroepsbekwaamheden verkrijgt na het afsluiten van het contract maar voorafgaand aan de uitvoering van de werken, is onvoldoende volgens het Hof.

Het belang dat aan deze vereisten van beroepsbekwaamheid wordt gehecht, gelet op de zwaarwichtige sanctie eraan verbonden, staat in scherp contrast met de afschaffing van de vereiste van beroepsbekwaamheid voor aanneming. Het Koninklijk Besluit dat de beroepsbekwaamheden aan bouwondernemingen voorschrijft, wordt voor het Vlaamse Gewest met ingang van 1 januari 2019 opgeheven met het Besluit van de Vlaamse Regering van 19 oktober 2018. De Vlaamse Confederatie Bouw en de Bouwunie hebben medegedeeld dat zij deze beslissing betreuren. Door het Vlaams Decreet van 18 mei 2018 werd eerder ook al de kennis van bedrijfsbeheer als vereiste opgeheven sinds 1 september 2018.

De beroepsbekwaamheden inzake aanneming worden dus nog van openbare orde geacht, maar worden anderzijds in het Vlaamse Gewest volledig afgeschaft.

Voor meer informatie over dit onderwerp kan u Gertjan Van Hoeyweghen (de auteur) en Siegfried Busscher (auteur en celhoofd Privaat Bouwrecht) contacteren.